Çaman: “Kadınların teknolojiye ve internete erişimini arttırmalıyız”

ABD’de, tıp alanındaki öncü çalışmalarıyla bilinen Columbia Üniversitesi’nde Sürdürülebilir Kalkınma Merkezi’nde Halk Sağlığı Doktoru olan ve The Lancet Covid-19 Uluslararası Komisyonu’nun üyesi olarak dünyadaki ve Türkiye’deki korona sürecini yakında takip eden Özge Karadağ Çaman, yeni normalimizin ne olacağına ilişkin önemli tespitlerde bulundu. Pandemide en zor dönemin içinde olduğumuza işaret eden Çaman, “Bu kış gerekli önlemler alınmadığı takdirde pek çok ülke için önümüzdeki ayların çok zor geçeceği öngörülüyor. Özellikle aşıların uygulanmaya başlanması çok ümit verici ama unutmayalım ki aşıların yaygınlaşması uzun zaman alacak. Dünyada kontrolün sağlanması tüm ülkelerin kontrolü sağlaması ile mümkün olacak ama ülkeler kendi içinde hem aşıyı yaygınlaştırarak hem halk sağlığı önlemlerini bırakmayarak ülke içi kontrolü sağlayabilirler. Salgının kontrolünde politik kararlılık, toplum ile sağlıklı veri paylaşılması ve sektörler arası iş birliği çok önemli.” diye konuştu. Çaman şöyle devam etti: “Eğer vaka sayısı, yani virüsün toplum içinde dolaşımı çok yüksekse, kısmi kısıtlamaların etkisi düşük olur. Bu durum ise hem sağlık sistemini hem toplumsal işleyişi çok zorlar. Şu anda Türkiye’nin içinde bulunduğu durumda ben de dahil pek çok uzman en az iki haftalık tam kapanma gerektiğini söylüyor. Kısa süreli tam kapanmanın etkisi aylarca süren kısmi kısıtlamalara göre çok daha büyük olacaktır. Önümüzdeki 4-5 ayı daha kısıtlamalarla geçireceğiz gibi görünüyor. Normale dönüş çok yavaş olacak ama sonunda olacak, bunu biliyoruz.” “Pandeminin etkilerine toplumsal cinsiyet bakış açısı ile bakabilmek çok önemli” Genel olarak koronaya bağlı enfeksiyonun biyolojik olarak erkekleri kadınlardan daha fazla etkilediğine dikkat çeken Çaman, pandeminin sosyal ve ekonomik açıdan ise kadınları daha etkilediğinin altını çizdi. Çaman bu süreçte kadınların evdeki yükümlülüklerinin arttığını ve ev işlerinin daha çok kadınların omuzlarına yüklendiğini belirterek, “Kadınların erkeklere göre maaşlı işini daha fazla bırakmak zorunda kaldığını, ekonomik açıdan daha zor durumda kaldığını görüyoruz. Dünya çapında özellikle kız çocuklarının eğitimden uzakta kaldığı ve pandemi sonrasında pek çoğunun eğitime geri dönemeyeceği tartışılıyor. Dünyanın pek çok yerinde kadına yönelik şiddetin arttığını biliyoruz. Pek çok ülkede istenmeyen gebelikler ve adölesan yaşta gebelikler de arttı maalesef. Tüm bunlar, kadınların sağlık hizmetlerine, sosyal hizmetlere ve diğer destek mekanizmalarına erişiminin azalması ile de ilintili ve hizmete erişimin sağlanması için daha yenilikçi çözümlere ihtiyacımız var. Hizmete erişimde teknolojinin imkanlarından daha fazla yararlanmalı ama bu süreçte kadınların dijital okuryazarlığa, teknolojiye ve internete erişimini de arttırmalıyız. Pandeminin etkilerine toplumsal cinsiyet bakış açısı ile bakabilmek çok önemli.” diye konuştu.   “Bütünsel korumamız gereken tek bir sağlık var” İnsanlığın pandemiden öğrenebileceği çok şey olduğunu kaydeden Çaman, sözlerini şöyle sürdürdü: “Yıllardır konuştuğumuz ama bir türlü yeterli yol alamadığımız küresel sorunlarla ilgili olarak pandemide yaşadıklarımız bize daha güçlü yol gösterici olabilir. Tüketim alışkanlıklarımız, oluşturduğumuz çevre kirliliği ve iklim değişikliğini insan eliyle hızlandıran süreçleri gerçekten görebilirsek, pandemi döneminden geriye dönüşü çok daha sağlıklı ve fark yaratarak yapabiliriz. Pandemi ile derinleşen sosyal eşitsizliklerin azaltılması, dezavantajlı grupların kendilerine özel ihtiyaçlara göre korunması, çocukların ve gençlerin eğitime ve teknolojiye erişiminin güçlendirilmesi, halk sağlığı hizmetlerine ve insan gücüne daha fazla yatırım, kriz dönemlerinde daha da görünür olan toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin azaltılması, kız çocukları ve kadınların eğitim ve iş yaşamında daha fazla desteklenmesi, eğitim ve sağlık politikalarıyla sosyal politikaların güçlendirilmesi de daha fazla üzerinde durmamız gereken konular.  Pandemiden çıkarmamız gereken bir diğer önemli ders de sağlığı sadece insan odaklı değil, daha bütünsel ele almamız gereği. Tüm politika, mevzuat değişikliği ve uygulamaların bu bakış açısı ile yapılması gerekiyor. Bu yaklaşım, ‘tek sağlık’ yaklaşımı olarak biliniyor. Dünyada her şeyin birbirine bağlı olduğu ve bütünsel korumamız gereken tek bir sağlık kavramı var.”